poniedziałek, 30 lipca 2012

Pruska kuchnia : Destillerie Wiersbitzki - współczesne likiery wedle wschodniopruskiej receptury

Destillerie Wiersbitzki wiąże swój początek z rokiem 1822 roku kiedy to, w Tapiewie (Tapiau, ros. Gwardiejsk, obecnie obwód królewiecki) uruchomiona została destylarnia. Przez ponad sto lat zajmowała się produkcją różnorakich wyrobów alkoholowych od likierów przez wódki po brandy. Rok 1945 przyniósł kres zarówno produkcji jak i zakładowi zmuszając właścicieli do dramatycznej ucieczki na zachód. Koleje losu rzuciły ich do zachodnich Niemiec gdzie, nie dalej jak kilka lat temu w Dolno Saksońskim Ahausen-Eversen produkcja tradycyjnych wschodniopruskich specjałów alkoholowych ruszyła na nowo.  Destillerie Wiersbitzki  szczyci się przywiązaniem do tradycji do tego stopnia, iż na stronie internetowej zakładu jako główna siedziba funkcjonuje nadal Tapiewo.

Tapiewo (Tapiau, ros. Gwardiejsk)
Wedle informacji promocyjnych wszystkie alkohole oferowane przez Destillerie Wiersbitzki bazują na starych wschodniopruskich recepturach, a przywiązanie do ziemi i wielowiekowej tradycji odbija się szerokim echem nie tylko w logotypie destylarni ale także i w nazwach produktów takich jak : Trakehner Blut, Pillkaller, Tapiauer, Der Redliche Preuße, Samlaender, Tapi czy Gumbinner Marillchen. Destylarnia, poza reprodukcją dawnych specjałów na bazie oryginalnych recept swej firmy zajmuje się także produkcją dawnych regionalnych smakołyków takich jak nalewka czy sławny bärenfang, znany wielu jako "niedźwiedziówka". Nie jestem niestety w stanie wskazać materialnego miejsca gdzie, chętny spróbowania tychże smakołyków miałby się udać celem ich nabycia, jednakże śpieszę z pocieszeniem, firma prowadzi sprzedaż za pośrednictwem internetu więc nic nie stoi na przeszkodzie by w przeciągu zaledwie kilku dni rozkoszować się smakiem któregoś z tych, jak zakładam, niebanalnych produktów. 

Być może kieliszek bärenfanga okraszony szczyptą melancholii spożyty na tle pomarańczowo-czerwonych barw zachodzącego słońca gdzieś w zaciszu, z dala od dusznej cywilizacji, nad jednym z naszych jezior mając za akompaniament cichy szmer fal pozwoli choć na kilka minut poczuć ducha dawnych czasów? 

Oto i adres witryny internetowej Destillerie Wiersbitzki : http://trakehner-blut.de/index.html

wtorek, 3 lipca 2012

Herb województwa warmińsko-mazurskiego i jego analiza

Twórcą współczesnego herbu województwa warmińsko-mazurskiego jest ksiądz Paweł Dudziński przewodniczący Komisji Heraldycznej i twórca herbów między innymi : powiatu kętrzyńskiego, piskiego i miasta Morąga. Sam herb został oficjalnie ustanowiony uchwałą sejmiku województwa warmińsko-mazurskiego dnia 6 sierpnia 2002 r. Herb, choć dyskusyjny pod kątem zasad blazonowania heraldycznego, przyjął się i już od dziesięciu lat jest ogólnie rozpoznawalnym symbolem województwa. Zarzuty dotyczące herbu wywodzą się ze środowisk znawców heraldyki i dotyczą kwestii jednolitości kolorów wszystkich trzech pól tarczy.

Symbolika

Tarcza trójdzielna o polach barwy czerwonej, dwudzielna w pas i dwudzielna w słup w dolnej części. W polu pierwszym umieszczony jest Orzeł Biały w koronie, ze złotym dziobem, takąż przepaską na skrzydłach i takimiż szponami. W polu drugim Baranek Boży srebrny (biały) ze złotą aureolą z czerwonym krzyżem wewnątrz, krwawiący do kielicha złotego, podtrzymujący nogą przednią chorągiew srebrną (białą) z czerwonym krzyżem osadzoną na drzewcu złotym zwieńczonym takimż krzyżem. W polu trzecim czarny orzeł ze złotym dziobem, takąż przepaską na skrzydłach i takimiż szponami, ze złotą koroną na szyi, przepasany na piersi takąż literą S. (wiki)

Tyle jeśli chodzi o oficjalną i uogólnioną analizę herbu, poniżej postaram się przedstawić dokładnie zarówno symbolikę herbu i to jak pokrywa się ona z regionami ziemi pruskiej :




Pierwszym symbolem zawartym na herbie i wyniesionym ponad dwa pozostałe symbole jest biały orzeł, symbol Polski i tym samym władzy zwierzchniej nad Warmią i Prusami Książęcymi. 



Poniżej orła białego, na lewym polu umieszczono herb Warmii przestawiający wywodzącego z się z flagi biskupa warmińskiego Baranka Bożego krwawiącego do złotego kielicha. Symbol ten reprezentuje nie tylko region warmiński (w granicach biskupstwa warmińskiego zbudowanego na podwalinie historycznej ziemi pruskiej - Warmii) ale i jedną z głównych wiar ziemi pruskiej - katolicyzm.

Prawe pole zawiera w sobie czarnego orła, symbol rodu Hohenzollernów nadany Albrechtowi von Hohenzollern przez Króla Polski Zygmunta I Starego, jako dziedzicznemu księciu w Prusach. Herb został nadany w akcie hołdu lennego 10 kwietnia 1525 roku w Krakowie podczas hołdu pruskiego. Litera "S" pochodząca od łacińskiej odmiany imienia Zygmunt - Sigmundus umieszczona na piersi czarnego orła oznacza zwierzchnictwo króla nad księciem. Czarny orzeł nawiązywał historycznie zarówno do Zakonu Krzyżackiego któremu w 1229 roku cesarz Fryderyk II zezwolił na posługiwanie się symbolem czarnego orła jak, i Sacrum Imperium - Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego którego ten był symbolem. Regionalnie herb odpowiada większości pozostałych, historycznych ziem pruskich (odpowiadających terytorialnie pruskiemu podziałowi plemiennemu z XIII wieku) rozciągających się od Wisły po Podlasie i Memel (Kłajpedę) na północy. Herb Prus Wschodnich wywodzi się w prostej linii od tego właśnie herbu.
Symbole herbowe i przypisane do nich regiony

Malbork, Elbląg i Sztum choć były zawsze częścią pierwotnych ziem pruskich, heraldycznie występowały jednakże pod herbem Prus Królewskich różniącym się od herbu Prus Książęcych tym, iż orzeł posiadał wzniesiony nad głową miecz, na szyi miał umieszczoną koronę i był pozbawiony litery "S". Herb Prus Królewskich ustanowił i nadał stanom pruskim król Kazimierz Jagiellończyk w roku 1454. Geneza herbu pozostaje w najściślejszym symbolicznym, prawnym i politycznym związku z inkorporacją Prus. (http://www.um.torun.pl/torun/pliki/korona/herb.htmOrzeł Prus Królewskich jak i same Prusy Królewskie jako twór w odróżnieniu od Prus Książęcych rozciągały się ponad pierwotną ziemię pruską i spośród wielu miast wchodzących w ich skład tylko Malbork, Elbląg i Sztum były historycznie częścią ziemi pruskiej.